1954 Yılına İlişkin 4753 Sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Hakkında ki Kanuna İlişkin:
Öncelikle söz konusu araziler; devletin hüküm ve tasarrufu veya özel mülkiyetinde bulunup kamu işlerinde kullanılmayan arazi, tarım için ayrılan ve Tarım Bakanlığı’nca belirlenen arazi parçaları, sahibi bulunmayan araziler, devletçe kurutulan sahipsiz bataklık arazileri ve göllerin kuruması ile nehirlerin doldurulması ile elde edilecek arazilerde ancak ve ancak uygulama alanı bulabilecektir.
Bununla da sınırlı kalmayan işbu mülkiyet hakkı tescili süreci; Mülga 4573 Sayılı kanun kapsamında belirlenen açık koşulların yerine getirilmesinden geçmektedir.
1954 Yılında işbu toprak reformuna ilişkin çoğu köy ve kasabada bulunan çiftçilere yer gösterimi yapılmışsa da; Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü kayıtlarından da ulaşılacağı üzere açık şarta tabi tutulmuştur.
Örnek yer gösterimi 15.07.1954 Tarihli ve Şb. I-3121-31/4788 Sayılı Arazi Dağıtım Cetveline düşülen kayıt; “ Bu gayrimenkullerin, borç ödeninceye kadar ödense bile borçlanma tarihinden itibaren 25 yıl içinde 4753 sayılı kanunun 7 inci bölümünde ki takyitlere tabi bulunduğu her parçanın tapu kaydına ayrı ayrı şerh verilecektir.” Anlaşılacağı üzere; söz konusu arazilerin tescili ancak ve ancak borçlanma bedeli karşılığında dağıtılacaktır.
(Örnek kayıtta; borçlanma bedeli 35410 Lira 15 Kuruş olarak belirlenmiştir.)
Yine söz konusu arazilerin dağıtım maksadı belli olup; maksat türlü kültür arazinin boş bırakılmayıp tabii ve mahalli şartlara göre ekim, dikim, bakım, yetiştirme yolları ile nebat, hayvan veya hayvan mahsulleri istihsali suretiyle değerlendirilmesidir. Dinlendirme, nadas, askerlik ve belgelendirilmiş uzun hastalık gibi makbul bir özür olmaksızın üst üste üç yıl birinci fıkra hükmüne göre değerlendirilmeyen arazi işlenmiyor sayılır. Arazinin işlenip işlenmediğini Tarım Bakanlığı belli eder.
Bu kapsamda bedeli ödenmiş, takyit müddeti dolmuş ve tapulandırılmış arazilere üstünde bulunan muhdesat şerhleri de; son değişiklikler kapsamında İl Özel İdareleri tarafından terkin edilecektir. Söz konusu şartların oluşmaması halinde; mülkiyet hakkı taleplerinin kabul görmeyeceği kanunen sabittir.
Av. Gürkan YUMUK